Wie de nieuwe film ‘Barbie’ ziet, wordt geconfronteerd met de realiteit. Of je dit nou wilt of niet. Niet alleen de kansenongelijkheid tussen man en vrouw, maar ook de seksualisering van vrouwen, bodyshaming en het onrealistische verwachtingspatroon van zowel vrouwen als mannen komen aan bod. In ons digitale tijdperk waar woorden als ‘woke’ en ‘diversiteit’ veel mensen juist afschrikken, weten de Barbie-makers iedereen erin te luizen. Voor hun eigen bestwil. Wat kunnen we binnen ons rechtssysteem leren van deze manier van verandering? En hoe kan dit – hopelijk – zelfs aanzetten tot vernieuwing?
Een ode aan barbie versus schreeuw om gendergelijkheid
Mensen die ’s nachts bezweet wakker worden wanneer ze gedroomd hebben over het woord ‘feminisme’, zouden een film als deze nooit bekijken wanneer het thema vooraf bekend was. En precies dát maakt deze film zo briljant: aan de trailers en marketingcampagne is vooraf namelijk niet af te lezen dat de ongelijkheid tussen vrouw en man hier centraal staat. De hoofdrol wordt vervuld door de Australische actrice Margot Robbie. Volgens Robbie is deze film een ode aan de 64-jarige legende die Barbie is, waarbij tegelijkertijd onze huidige sociaal-culturele problematiek wordt aangekaart. Wat onverwacht en opmerkelijk is aan deze film, is dat moederbedrijf Mattel, die al decennialang de poppen produceert en verkoopt, hieraan meewerkte. Sterker nog: Mattel vervult een prominente rol in de film, waar veel ongemakkelijke situaties en feiten boven water komen. Waaronder het gebrek aan diversiteit binnen Mattel en het onrealistische lichaamstype dat Mattel met de ‘stereotype Barbie’ heeft neergezet.
Hoe het gesteld is met de juridische sector
Hoewel op veel belangrijke posities binnen onze maatschappij, zo ook in de juridische sector, nog steeds voornamelijk mannen werkzaam zijn, wijkt de rechtszaal opvallend genoeg af van deze norm. Zo is ruim 60% van de rechters namelijk vrouw. Dit lijkt een positieve verandering; tegelijkertijd komt hierop de nodige kritiek. Want als dit getal blijft stijgen, is een tekort aan mannen dan niet ook een probleem? Hoogleraar Rechtssociologie Ashley Terlouw zegt: “Diversiteit van de rechterlijke macht is om meerdere redenen belangrijk. Voor het vertrouwen in de rechtspraak is het goed als de samenstelling van de rechterlijke macht een afspiegeling van de samenleving is. En ook voor de rechtspraak is het goed als er vanuit een diversiteit aan achtergronden en perspectieven recht wordt gesproken.” Dit betekent dat diversiteit op alle gebieden belangrijk is. Vrouwelijke rechters zijn sinds 2008 in de meerderheid, toch is de rechtszaal op andere gebieden nog erg homogeen. In 2018 pleitte D66 al voor meer diversiteit binnen het recht aangezien maar 2% van de 2.300 rechters niet-Nederlandse wortels had. Terwijl destijds 12% van onze bevolking niet uit Nederland komt. Hier zijn meerdere oorzaken voor, waaronder het feit dat veel niet-Nederlandse rechters te maken krijgen met opmerkingen en ‘grapjes’ over hun afkomst.
‘Barbie’ biedt stof tot nadenken door haar onorthodoxe karakter en dito uitvoering: in plaats van polarisatie te veroorzaken, laat de film juist zien dat partijen die recht tegenover elkaar staan, veel kunnen betekenen voor de maatschappij wanneer ze de handen ineen slaan. Dit vertelt ons dat eeuwenoude systemen veranderd kunnen worden, wanneer we een nieuwe manier van verbinding kunnen vinden. Verbinding die gepaard gaat met naar boven drijvende, ongemakkelijke, oude patronen, die aan vervanging toe zijn. Het eeuwenoude patriarchaat gaat nu eenmaal niet zomaar veranderen, tenzij mannen, vrouwen – en alles daartussenin – samenwerken om een eerlijke samenleving te creëren.
Helaas zijn we er nog niet, zo blijkt ook uit het werk dat wij hier vanuit de vrouwenrechtswinkel op dagelijkse basis doen om vrouwen te helpen. Initiatieven als ‘Barbie’, hoe verrassend ook, zijn wat ons betreft dan ook hard nodig om samen een verandering teweeg te brengen.