Susan Kigula vertelde op 3 oktober haar bizarre levensverhaal in het Impact Café in Utrecht. Het Vrouwenrechtswinkel team bezocht de lezing om het inspirerende verhaal van Kigula zelf aan te horen.
De in Oeganda wonende Kigula werd op 9 juli 2000 samen met haar man neergestoken terwijl ze lagen te slapen. Kigula, die daarna een tijd in het ziekenhuis heeft gelegen en wonderbaarlijk het incident overleefde, verloor haar man, die de aanval niet overleefde. Haar schoonfamilie, die haar niet kon uitstaan, beïnvloedde een van hun jonge kinderen die aanwezig was bij het incident om Kigula als dader aan te wijzen. Kigula had geen geld voor een goede advocaat en zelf geen juridische kennis waardoor ze op basis van de verklaring van een driejarig kind werd veroordeeld tot de doodstraf. Daarna zat Kigula 16 jaar lang in de Oegandese ‘death row’ gevangenis. Ze besloot om een school op te zetten voor alle vrouwen in de gevangenis waar ze zelf lesgaf. In 2011 kreeg ze de kans om op afstand Rechten te studeren aan de Universiteit van Londen. Hiermee kon ze andere gevangenen en zelfs personeel in de gevangenis juridisch advies geven.
Susan Kigula zette zich vanaf dat moment fel in tegen het opleggen van de doodstraf door rechters. Zo begon de zaak waarin Susan Kigula met 417 andere veroordeelden pleitte om de doodstraf af te schaffen. Het Hooggerechtshof van Oeganda deed op 21 januari 2009 uitspraak: de doodstraf werd niet afgeschaft. Het oordeelde echter wel dat een doodvonnis niet verplicht mag zijn in gevallen van moord en dat een veroordeelde persoon niet voor onbepaalde tijd in de dodencel mag worden vastgehouden. Dus als een veroordeelde niet binnen drie jaar wordt geëxecuteerd, wordt het vonnis automatisch omgezet in een levenslange gevangenisstraf. In het licht van deze veranderingen oordeelde het Hooggerechtshof dat alle terdoodveroordeelden terug konden gaan naar het Hooggerechtshof voor een nieuw proces. Zo kwam na meer dan een decennium in de gevangenis te hebben gezeten niet alleen Kigula, maar met haar ook nog eens een groep van 417 andere mensen vrij.
Susan Kigula is een pionier en inspiratiebron binnen het rechtsgebied vanwege haar uitzonderlijke werk. Inmiddels zet ze zich in als mensenrechtenactivist die wereldwijd strijd voor de afschaffing van de doodstraf. Haar strijd voor rechtvaardigheid sterkt ons als Vrouwenrechtswinkel in onze missie om op te komen voor vrouwen in een kwetsbare positie. Uit haar verhaal blijkt helaas dat gelijkheid en het krijgen van een eerlijk proces niet vanzelfsprekend zijn.